نکاتی پیرامون عزاداری راستین و نحوهی عزاداری های رایج در کشور
آنچه را از صحیفه نور حضرت امام «ره» و گسترش نهضت حسینی شهید باهنر و حماسه حسینی شهید مطهری که شاید بیشتر از سی سال قبل منتشر شده باشند آوردیم مقدمه ای بودند بر این نوشتار که هشدارهای دیروز را ناشنیده پنداشته و گسترش بی رویه جریانات انحرافی تبلیغ دین و عزاداری ها از تریبونهای رسمی ! و غیر رسمی مملکت را اصلی ترین آفت فرهنگ دینی امروز می داند !
×
فضای اکثریت قاطع رسانه های تبلیغ دین و معارف اهل بیت از جمله صدا و سیما ، منابر ، هیئتها و ... با مقداری تسامح بدین گونه اند :
* بدون آنکه هیچ تبیین صحیحی از رابطه مجالس اهل بیت و عزاداری ها با زندگی امروز مردم و نقش موثر آنها در زندگی ایشان مورد توجه باشد فلسفه این حرکت صرفا با ادعای شادی قلب اهل بیت «ع» توجیه شده طبعا توقعات متناسب با خود را ایجاد می نمایند .
* خارج کردن اهل بیت «ع» از جایگاه الگوی عملی جامعه اسلامی و تاکید بر فرابشری بودن ابعاد شخصیتی ایشان ! خاصیت عملی این مجالس را ساقط کرده به مدح و رثاء خلاصه نموده است .
* تقلیل دین به حوزه های صد در صد فردی ، تکالیف و تبعات خاص خود را ایجاد نموده و از حوزه عبادیات و مناسک مورد تجویز خارج نمی شوند .
* نگاههای سطحی و معارف ساختگی مبتنی بر تحریک عواطف به ایجاد تحریفات و رشد تکالیف متناسب با خود از جمله رشد نذر و نیاز ، رشد تبلیغات و ظواهر و ... منجر شده اند و گسترش کمی هیئتها و رسومات متنوع و جدید در آنها را موجب گشته اند .
* تعریف تکالیف جدید ! در درون هیئتها نوعی زندگی هیئتی و رفتار و ظواهر متناسب خود را ایجاد نموده با بلندتر کردن فریادها و تشبث به ظواهر مد شده ! قابل ادا گشته اند و از این طریق هر نوع ارتباط عملی معارف مذکور را با زندگی معمولی مخاطبین قطع کرده اند لذا شرکت در هیئت هیچ تکلیفی بر دوش مخاطب خود نمی گذارد پس جمع میان بسیاری از امور با هیئتی بودن را ممکن کرده است. تشکیل هیئت های مدرن! در بالای شهر تهران از نمونه های بارز این رویه اند.
* مرور خاطرات دوران دفاع مقدس و انقلاب حاکی از شکل گیری رابطه صحیح معارف حسینی و مناسبت ها با تکالیف روز و نیازهای آن زمان اند اما آرمان های سکولاریزه شده هیئت های امروز هیچ تکلیف اجتماعی و سیاسی را از مخاطب خود انتظار ندارند!
* جالب این که مفاهیم حرکت هایی چون قیام امام حسین «ع» و زندگی سایر اهل بیت کاملا اجتماعی و سیاسی اند لذاست که بسیاری از این پیامها و معارف در هیئت ها و رسانه های تبلیغی امروز سانسور می شوند و وقایع تاریخی به صورت گزینشی نقل می گردند ! ، الا ترون ان الحق لا یعمل به و ان الباطل لا یتناهی عنه لیرغب المومن فی لقاء الله محقا … وگرنه همین یک جمله ابی عبدالله کافی بود تا …
* تبلیغ مظلومیت و غربت اهل بیت «ع» از مفاهیم عمده مشترک میان رسانه های تبلیغ دین است . با این هدف که طراوت و جذابیت خود را برای مخاطب خویش حفظ کنند که البته عملا اثری جز نمایش ضعف و ذلت و کاهش جذابیت به دنبال ندارند.
* فرج امام عصر «عج» و مساله رویت ایشان نیز از این مفاهیم مشترک اند که به تکالیفی چون دعا و ختم صلوات و نذر و نیاز و بعضا پیروی از نسخه های عجیب و غریب محدود شده اند بدون آن که هیچ تبیینی از تکالیف و اعمال عاشق و منتظر حضرت«ع» صورت پذیرد و به جای ارجاع حل همه مشکلات به آن حضرت ! مومنان را به تلاش در جهت اهداف قیام ایشان دعوت کند.
* ارائه سی دی های مداحی به صورت روزانه! ، عکس های مختلف ائمه ! ، کتاب های معجزات و کرامات !، ختم صلوات و رموز آن !، راههای ارتباط با امام زمان و احوال مشرف شدگان!، پوستر مداحان در همه قطع ! و … از جمله محصولات فرهنگی متناسب با این مجالس اند.
×
با توجه به مسائل مذکور و با عنایت به این نکته که مجالس مربوط به اهل بیت نقطه مشترک همه اقشار جامعه بوده، از گستردگی بی بدیل و بی نظیری برخوردارند به نظر می رسد اصلاح وضع موجود آنها رسالت اصلی دغدغه مندان فرهنگ دینی جامعه باشد. تجربه ثابت کرده است که نقد و آسیب شناسی رسانه های فوق کافی نیستند و باید روش «مبارزه نه اصلاح!» (ویرگول را بعد از نه بگذارید) به طور ایجابی نیز پیگیری شود.
تبلیغ معارف صحیح توسط مبلغان و ارائه الگوهای مناسب از رسانه های مذکور راهبردهای اساسی اصلاح وضع موجود در جهت تبدیل آنها به بستری برای رشد معرفت دینی عمیق در مردم ، کسب آگاهی ها و تحلیل های شفاف از مسائل روز، تذکر و احیای ارزش های کمرنگ شده و ایجاد انگیزه و عمل متناسب با اهداف ترسیمی برای همه اقشار جامعه می باشند.
×
در پایان ، کتابهایی جهت استفاده دست اندرکاران محترم هیئت های عزاداری محرم معرفی می شوند تا در بخش های مختلف هیئت از جمله موضوع سخنرانی ها، اشعار مداحان ، منابع روضه خوانان ، تبلیغات داخلی و بیرونی مجالس ، نشریات و ویژه نامه ها ، نمایشگاه ها و ... به کار روند:
حسین عقل سرخ (حسن رحیم پور ازغدی) ، بررسی تاریخ عاشورا (محمد ابراهیم آیتی) ، آذرخشی دیگر از آسمان کربلا (محمد تقی مصباح یزدی) ، قیام حسین«ع»پس از پنجاه سال (سید جعفر شهیدی)، گنجشک و جبرئیل (سید حسن حسینی)، سخنان حسین بن علی«ع» از مدینه تا کربلا (محمد صادق نجمی)، گسترش نهضت حسینی (شهید باهنر) ، حماسه حسینی (شهید مطهری) ، فرهنگ عاشورا (جواد محدثی) ، مدرسه حسینی ( دلشاد تهرانی)، فتح خون (شهید آوینی) ، حسین وارث آدم ( دکتر علی شریعتی)، مقتل لهوف (سید ابن طاووس) ، قیام جاودانه (محمد رضا حکیمی) ، پاسخ به شبهات عزاداری (حسین رجبی) و مجموعه سخنان امام و مقام معظم رهبری و ...
والسلام